Yıllar önce, Yozgat, Iğdır, Giresun, Gümüşhane, Kars, Burdur, Denizli‘den… Yurdun dört bir yanından Berlin‘e gitmişler.
Bahattin Kaya… Remzi Kaplan… Celal İrgi… Mehmet Aygün… Osman Sönmez… Necati Daşdan… Ertaç Ocak… Zekeriya Bayrak… Nevzat Köstek… Ve daha pek çok isim.
Kimi turizmci… Kimi oteller sahibi… Kimi marketler zinciri sahibi… Kimi inşaatçı… Kimi dönerci.
Kiminin yanında 200 kişi çalışıyor, kiminin yanında 500 kişi… Her milletten.
Onlara, “Berlin kaplanları” dememiz, sözün gelişi.
Doğrusu… “Anadolu kaplanları.”
Almanya’da… Binlerce “kaplanımız” var.
Evlerinde… Market zincirinde… Otellerinde… Bayrağımız dalgalanıyor.
***
Almanya’nın en büyüğü
Remzi Kaplan… Aynı zamanda Türk-Alman İşverenler Birliği Başkanı.
Fabrikasında buluştuk.
Üretilen döner… Almanya’da tüketiliyor… İç piyasada.
Ve ihraç ediliyor… İngiltere‘ye… Suudi Arabistan, Kanada, İsveç, Birleşik Arap Emirlikleri…
Günlük döner üretimi… 55 ton.
***
Döner kralı
Kaplanlardan biri… Soyadı da kaplan… “Döner kralı.”
Remzi Kaplan.
Yozgat’ın Sorgun ilçesine bağlı Bahadın beldesinden.
Almanya Cumhurbaşkanı Frank- Walter Steinmeier, döner yemek istedi.
Remzi… Döner tezgahını cumhurbaşkanlığı sarayına taşıdı.
Sarayın bahçesinde…
Steinmeier… Konukları… Davetliler, doyasıya döner yediler.
***
Elen Musk ‘The Döner’ dedi
Dünyaca ünlü çabuk yemek markaları… McDonald’s… Subway… Pizza Hut… Kentucky Fried Chicken… Ve diğerlerini… Geçiniz.
Almanya’da… Döner, hepsinden önde… Hem de açık arayla.
Elen Musk… Dünyanın en zengini… Berlin-Adlon Hotel‘de konaklamış.
Alman medyasının sorusu:
– Alman mutfağından en çok beğendiğiniz yemek hangisi?
Yanıt… “The Döner.”
Şaka değil… Gerçeğin ta kendisi.
***
Merkel
Angela Merkel… Başkanlık Özgürlük Madalyası sahibi efsane Başbakan.
O da, bizim Remzi’nin müşterisiydi. Bazen Başbakanlığa… Bazen de Meclis’e… Döner isterdi.
Bir keresinde Remzi Kaplan, döner tezgahını kurdu… Bayan Başbakan, döner kesti ve yedi.
Unutmadan;
Almanya’da… Remzi’ye ait döner büfeleri de var… Kaplan Döner.
***
Kültür… Tarih
Alman gazetelerinde… Bizim döner ile ilgili yazı çok.
Kitapçıya gidin… Raflarda döner üzerine kitaplar.
Eberhard Seıdel… Kitabında, “Döner bir kültürdür” diyor:
“Döner, sadece karın doyuran, egzotik bir yemek olmanın ötesinde… Arkasında bir tarih var.”
Kitaba göre… “Döner… Bir Türk- Alman kültür tarihi.”
***
Ekmek arası… 7 euro
Öğle saatlerinde… Öğleden sonra…
Dönercilerin önünde kuyruklar görürsünüz.
20 kişi varsa… 15’i Alman.
Geri kalan beş kişiden biri, ikisi Türk.
Diğerleri… Fransız… İtalyan… Değişik ülkelerin insanları.
Fiyatını soracak olursanız… Ekmek arası sebzeli döner… 7 euro.
***
Madalya
Sakın ha sakın… Aklınıza, “Acaba… Dönerin içinde at eti, eşek eti… Domuz eti var mı?” diye bir soru gelmesin.
Döner fabrikalarında mutlaka veteriner hekim var… Zorunlu.
Dönerciler… Devlet denetiminde.
Remzi Kaplan… Madalyalı dönerci.
Alman Gıda Koruma Enstitüsü‘nden;
2004’te… Gümüş madalya.
2005’te… Altın madalya aldı.
***
TOP 500
Kitap… Plötz Vertag… TOP 500. Berlin’in ilk 500 iş insanı… İsim isim… Sıra sıra yazılı.
İlk 500 içinde… Elbette bizim Anadolu kaplanları da var.
Remzi Kaplan… Olmaz olur mu? İnşaatçı… Cafe zinciri sahibi… 150 TIR sahibi lojistikçi… Ve elbette dönerci.
***
Berlin… Dönerin başkenti
Kudam… Berlin’in kalbi denilen yerlerden… Dönerci dolu.
Aleksander Meydanı… Bir başka kalp… Dönerciler burada.
Kreuzberg… Günün her saatinde kalabalık… Adım başı dönerci.
Biz Antalya’ya, “Turizmin başkenti” diyoruz ya…
Almanlar için de… Berlin… “Türk dönerinin başkenti.”
***
Zincir market
Geçen hafta… Pazartesi- Perşembe… Dört gün Berlin’deydim. Bahattin Kaya… Remzi Kaplan… Israr ettiler… “İlle de döner yiyeceğiz.”
Teşekkürler… Yemiş kadar oldum… Yasak.
Onlardan bir ricam oldu… “Biraz da marketleri gezsek.”
Gezdik… Raflarda bizim ürünler… Kapış kapış.
Zerdeçal… Toz… 400 gram… 2.99 euro. Asma yaprağı… 400 gram… 4.99 euro. Haşlanmış fasulye… 240 gram… 0.99 euro. Nohut haşlama… 480 gram… 1.49 euro. Kars kaşarı… Erzincan peyniri… Doğuş tomurcuk çay… Yunus Emre sade yaprak çay… Çaykur Rize turist çayı… İncir reçeli… Portakal reçeli… Çilek reçeli… Tahin… Bal… Helva… Yeşil zeytin… Siyah zeytin.
Gezmekten yorulduk… Bu kadar yeter mi?
.